Filmy komunizm

Historia dojrzewania Marjane Satrapi, wrażliwej irańskiej dziewczyny, w czasie rewolucji, która doprowadziła do upadku szacha i rządów Chomeiniego oraz dokonała głębokich przemian obyczajowych.

28 kwietnia 1986 roku w elektrowni jądrowej w Czarnobylu na Ukrainie, na terenie ówczesnego ZSRR, doszło do ogromnej eksplozji. Uwolniona podczas wybuchu chmura radioaktywna spowodowała skażenie promieniotwórcze na terenie Białorusi, Rosji, Ukrainy i rozprzestrzeniła się po całej Europie, w tym w Polsce, Skandynawii, Europie Środkowej i Zachodniej.

Film, pomyślany pierwotnie jako dokument o twórcy polskiego Elementarza, Marianie Falskim, przyniósł zupełnie odmienny rezultat: zdumiewający zapis stanu ducha Polaków lat siedemdziesiątych, przekraczający wszelkie bariery i konwencje gatunkowe ówczesnego kina. W miejsce dawnego, wyidealizowanego Elementarza, ukazanego w pierwszej części filmu, w drugiej autor zaproponował jego współczesny wariant: posępny, bliższy rzeczywistemu klimatowi epoki, zaś w trzeciej stworzył osobliwą wariację na jego temat. Film nagrodzony – już po śmierci autora – Złotym Lajkonikiem na Krakowskim Festiwalu Filmowym.

Szarlatan to dramat biograficzny o wyjątkowym człowieku, obdarzonym zdolnościami leczniczymi, rozgrywający się na tle wydarzeń XX wieku. Historia inspirowana jest życiem uzdrowiciela Jana Mikoláška, który wprawiał w zdumienie pokolenia dzięki niesamowitym umiejętnościom diagnozowania i leczenia chorób za pomocą ziół, narażając się na obstrukcję ze strony komunistycznego establishmentu. Opowieść Mikoláška to nie tylko jedno z ludzkich żyć pełne zwrotów akcji, ale także ogólna refleksja nad ceną, jaką płaci się za przywilej geniuszu.

Lata 80. w Polsce – sam środek ponurego krajobrazu pomiędzy stanem wojennym a Okrągłym Stołem. W niedużym, zapomnianym mieście gdzieś na południowym zachodzie Polski, dochodzi do brutalnego podwójnego morderstwa: młodej prostytutki i miejscowego komunistycznego działacza. W tym samym czasie samobójstwo popełnia również para nastolatków. W miejscowej gazecie o morderstwie ma napisać Witold Wanycz (Andrzej Seweryn), doświadczony, nieco zgorzkniały dziennikarz. Jednocześnie w tej samej redakcji zatrudnia się młody redaktor: Piotr Zarzycki (Dawid Ogrodnik) – syn wysoko postawionego działacza partyjnego. Rozpoczyna na własny rachunek dziennikarskie śledztwo. Czym bardziej angażuje się w sprawę, tym głębiej grzęźnie w tytułowy rojst – bagno, z którego trudno się wydostać.

Film, nagrodzony Oscarem przez Amerykańska Akademię, który powstał w oparciu o słynną powieść Güntera Grassa pod tym samym tytułem, portretuje mieszkańców Gdańska – Polaków, Niemców i Kaszubów – na tle historycznych wydarzeń pomiędzy rokiem 1924 i końcem II wojny światowej. Bacznym obserwatorem owych zdarzeń jest Oskar Matzerath, nad wiek rozwinięty chłopiec, którego świat dorosłych napawa sceptycyzmem i niechęcią. Nie chcąc stać się jego częścią, w dniu trzecich urodzin postanawia, że nie będzie dalej rosnąć. Z okazji urodzin rodzice kupują mu blaszany bębenek, który odtąd będzie jego nieodłącznym towarzyszem. Głośnym bębnieniem i przenikliwym wrzaskiem chłopiec potrafi kruszyć szkło, tym samym protestując przeciwko braku zainteresowania i kłamstwom dorosłych.

Do władzy w Hiszpanii dochodzi generał Franco. 12-letnia Ofelia, razem ze swoimi rodzicami uciekającymi przed rządami faszystów, wyprowadza się do wiejskiego domu na północy Hiszpanii. Niedaleko ich posiadłości znajduje się stary zrujnowany labirynt. Ofelia, która nie lubi otaczającego ją świata i żyje w świecie swojej wyobraźni, spędza w labiryncie większość czasu.

Rzeczywistość, jak z sennego koszmaru. Państwowy dekret 770 i dwie młode kobiety, które muszą go złamać. Mają tylko 24 godziny. Jeśli ktoś się dowie o ich tajemnicy, grozi im więzienie. Nie mogą zaufać nikomu, nawet rodzinie i narzeczonym. Każdy krok może się okazać dla nich zgubny. Muszą bezgranicznie sobie zaufać. Mają tylko siebie. Perfekcyjnie zrealizowany i trzymający w napięciu do ostatniej minuty film, który stał się sensacją festiwalu w Cannes. Entuzjastycznie przyjęty przez publiczność i krytykę 4 miesiące, 3 tygodnie i 2 dni zdobyły Złotą Palmę, pokonując najnowsze filmy Tarantino, Kar-Waia, Kusturicy i barci Coen.

Lilja ma szesnaście lat. Jej jedynym przyjacielem jest młody Volodja. Oboje mieszkają w biednej wiosce w Związku Radzieckim, fantazjując na temat nowego - lepszego życia. Tak monotonnie i nudno mijają im kolejne tygodnie. Jednak pewnego dnia Lilja zakochuje się w Andreju. Chłopak wyrusza do Szwecji i zaprasza ją, by wybrała się tam razem z nim. Dla niej jest to jedyna szansa wyrwania się z prowincji i rozpoczęcia zupełnie nowego życia...

Opowieść zaczyna się 27 lutego 1933 r. W rezydencji potentatów przemysłu stalowego właśnie trwają przygotowania do uroczystej kolacji. Reprezentanci trzech pokoleń gigantycznego rodu von Essenbeck świętują urodziny seniora dynastii. Podniosłą atmosferę przerywa wieść o płonącym Reichstagu...